Joseba Andoni Lakarra Andrinua 
En un artículo precedente (Lakarra 2023a) mostramos que el Sermón de La Asunción(Asuntzioko Sermoia, en adelante AS) sin autor, fecha y lugar conocidos, es copia del predi-cado por Manuel Larramendi el 14 de agosto de 1740 en Loiola. El manuscrito del Sermón de La Concepción que publicamos aquí (Kontzepzioko Sermoia, en adelante KS), se conserva junto con el anterior en el archivo de la Fundación Sancho el Sabio de Vitoria-Gasteiz. Este trae fecha de 1772, y corresponde, con total seguridad, no al año de composición del original, escrito de mano del verdadero autor, sino al año de predicación (probablemente en Goierri) de la copia directa o indirecta realizada por otro autor desconocido; en cualquier caso, la copia o copias fueron presumiblemente realizadas años o décadas después del texto original.Al contrario de lo ocurrido con AS, en KS carecemos de cualquier dato externo referen-te a su autoría y origen y, así, solo podemos avanzar en la investigación de ambas cuestiones, a partir del análisis interno del texto mismo. Basándonos en diversos razonamientos conver-gentes, evidenciaremos que esta copia del KS es (por lo menos) deudora de un original an-terior —y quizás de más copias intermedias—. Por otra parte, el análisis lingüístico del texto, especialmente el de su marcado léxico larramendiano, hace casi inevitable concluir que efectivamente el sermón original fue compuesto por el propio Larramendi. Aunque su nivel de ornatus no llegue al del resto de las composiciones de AzkS., SAgS. y, sobre todo, de AndS., puede afirmarse que KS no es un sermón corriente para la época, ya que guarda numerosas reminiscencias del Diccionario Trilingüe y abundantes paralelismos con el resto de escritos de L., que, como decimos, nos conducen irremediablemente a reclamar la autoría del jesuíta. Además de las características citadas, no faltan en KS hapax o quasihapax (tex-tuales y lexicográficos), voces no atestiguadas antes de 1800, o palabras que —aun no in-cluidas en el Diccionario Trilingüe—, resultan ser voces creadas a la manera del corpus allí recogido y empleadas del mismo modo que en los textos del propio L. y de sus seguidores; tampoco olvidemos aquellas otras formas utilizadas abundante y reiteradamente a lo largo del sermón, a pesar de la brevedad de este, y cuya finalidad es propagar el conocimiento y uso de tales voces.Con el objeto de reforzar nuestro argumentario, también hemos querido aportar noveda-des metodológicas en el análisis lingüístico del texto; por ejemplo, se han examinado múlti-ples frases conformadas no solo por una palabra, sino por tres y cuatro voces, creadas, «bau-tizadas» (dadas por vascas) o tomadas por L. de diversas fuentes y difundidas por él. Esta nueva vía de análisis centrada en las redes léxicas viene a reforzar la hipótesis de la autoría de Larramendi, convirtiéndose en una prueba difícilmente refutable de ello.
Arestiko lan batean (Lakarra 2023a) egile, data eta tokirik gabeko Asuntzioko Sermoia(aurrerantzean AS) Loiolan 1740ko abuztuaren 14an Manuel Larramendik emandakoaren kopia dela erakutsi genuen. Oraingoan argitaratzen dugun Kontzepzioko Sermoia (aurreran-tzean KS) hau harekin batera gordetzen da Gasteizko Antso Jakitunaren Fundazioaren ar-txiboan. Honek 1772ko data darama, baina data hori ez benetako egilearen lanari, baizik kopiagile ezezagun batek nonbait (Goierri aldean, seguruenik) zuzeneko edo zeharkako ko-pia predikatu zueneko aldiari dagokio, ezta gorde den lekukotasuna ekoitzi zeneko urteari ere; nolanahi ere kopia hori(ek), originala baino zenbait urte —eta are hamarkada— mo-dernoagoa(k) bide d(ir)a.ASrekin gertatu ez bezala, KSrentzat peitu dugu testuaz beraz kanpoko berririk egileta-sunaz edo jatorriaz eta, horrenbestez, testuaren beraren barneko analisiaz baino ezin egin liteke oraingoz aitzina gai horien ikerketan. Era askotako arrazoi bateragarrietan funtsaturik, erakutsiko dugu KSren kopia hau (gutxienez) aurreko original baten zordun dela —behar-bada tarteko kopia gehiagorena ere bai, halaber—. Orobat, hizkuntzaren analisiak, bereziki, bere lexiko hain markagarriaren azterketa xeheak, ia ezinbesteko egiten du Larramendiren eskutik atera zela ondorioztatzea. Nahiz haren AzkS., SAgS. eta (batez ere) AndS.aren mailako ornatusera ez iritsi, sermoia ez da inolaz ere arrunta eta hain dira ugari KSren HH-rekiko zorrak eta L.ren gainerako testuekiko kidetasunak, non gure azterketek ezin gindera-matzaketen bestetara. Aipatu ezaugarri horiezaz landa, KSn ez dira falta era ezberdinetako (testu- eta hiztegi-) hapaxak edo ia hapaxak, 1800 arte bertakotu gabe ziren hitzak edota —HHn lekukotu ez arren— hor aurreikusitako erara L.ren beraren eta gainerakoen testue-tan legez sortutako formak; ezin ahantz litezke, berariaz ohi baino oparoago erabiliaz haien ezagutza hedatzeko KS bezalako testu labur honetako forma errepikatuak ere.Aurreko argudio multzo guztiaren indargarri, analisi bideetan ere berrikuntzarik ekarri nahi izan dugu; demagun, L.k sortu, «bataiatu» nahiz iturri ezberdinetarik jaso eta zabaldu zituen hitzen bidez —ez horrelako bakarraz baina hiruzpalauz— hornitutako hainbat esaldi aztertuaz; horien bidez, aurretiaz horietako bakoitzean eriden Larramendiren egiletasunaren aldeko frogak sendotzen eta are gainditzen dituzten sare lexikoak ikertu ditugu, beren fro-ga-balioaren berebiziko garrantzia erakutsiaz.
In a previous work (Lakarra 2023a), we demonstrated that an Assumption Sermon(Asuntzioko Sermoia, AS) without any date, place or author was in fact a copy of that given by M. Larramendi in Loiola on 14 August 1740. This by now published Conception Sermon(Kontzepzioko Sermoia, KS) is stored, together with the preceding one, in the AJF Archive in Vitoria-Gasteiz. The 1772 date it bears does not correspond to the work of the real author, but to the period when an unknown copyist preached somewhere (probably in the Goierri region), nor does it adhere to the time when the preserved testimony was produced, which dates from several years later.Unlike in the case of the AS, in regard to the KS we lack any information about ex-tra-textual authorship or provenance and only an internal analysis of the text could be carried out in researching these precursors. Based on multiple reasons, we have shown that this copy of the KS is indebted to at least one earlier original (and perhaps also to more in-termediate copies) and the analysis of its language (especially a detailed analysis of its re-markable lexicon) makes it almost inevitable that it came from Larramendi’s hand. The KS is not ordinary in terms of ornatus, and its enormous debt to the Diccionario Trilingüe and affinities with other texts by Larramendi are so numerous that our studies cannot lead us to any others. Besides the mentioned features, there is no shortage of different types of (textu-al and vocabulary) hapaxes or quasi-hapaxes, words which were not normalised until 1800 —although not present in the HH— even though the forms were created legitimately in texts by Larramendi himself and others in the manner foreseen there; one should not forget that they are repeated even in a short text like the KS, being used more profusely than usual to expand their understanding.In support of the previous set of arguments, we have also invoked innovation our means of analysis, e.g. Larramendi’s creation or «baptized» (basquised) by him, or by analysing the sentences he received from different sources and spread through words, providing not just one, but three or four of them; through them, we have examined the networks that strength-en and even surpass the evidence in favour of Larramendi’s authorship in each case, demon-strating their importance and their value in corroborating Larramendi’s authorship.Keywords: Larramendi’s authorship; internal analysis; lexical criteria; linkage with DT; Larramendi’s Basque texts; Larramendi’s networks.
Dans un précédent article (Lakarra 2023a) nous montrions que le Sermon de L’Assomption(Asuntzioko Sermoia, ci-nommé AS) sans nom d’auteur, ni date, ni lieu connus, est une copie du sermon de Manuel Larramendi du 14 août 1740 à Loyola. Le Sermon de La Conceptionque nous publions ici (Kontzepzioko Sermoia, ci-nommé KS) est conservé, comme le précé-dent, aux Archives de la Fondation Sanche le Sage de Vitoria-Gasteiz. Il est daté de 1772 et correspond, non pas à l’original de l’auteur véritable, mais au moment où le sermon fut prononcé (probablement dans le Goierri), la copie directe ou indirecte ayant été faite par un autre auteur inconnu, et en tous les cas à une époque beaucoup plus récente que l’original de l’auteur.Contrairement à ce qui s’est passé pour l’AS, en ce qui concerne le KS nous manquons d’information extérieure concernant l’auteur et l’origine du document et nous ne pouvons donc avancer dans nos recherches sur ce document que par l’analyse du texte. En nous ba-sant sur différents raisonnements convergents, nous montrerons que cette copie du KS doit beaucoup à un document original précédent (et peut-être aussi à des copies intermédiaires). Par ailleurs, l’analyse linguistique du texte, et surtout l’examen exhaustif de son lexique si particulier, font que nous ne pouvons que conclure que le sermon original est l’œuvre de Larramendi. Bien qu’il n’arrive pas au niveau de l’ornatus de AzkS., SAgS. et, surtout, de AndS. de L, on peut affirmer que ce sermon n’est pas courant pour l’époque, mais étant donné la quantité de choses que le KS doit au Diccionario Trilingue de L. et les ressemblances avec les autres textes de ce dernier, nos analyses ne pouvaient nous mener à une autre conclusion. En plus des caractéristiques citées, le texte du KS ne manque pas de hapaxou de presque hapax(textuels et lexicographiques), mots non attestés avant 1800 ou qui, n’ayant pas été trouvés dans le Diccionario Trilingue, sont des mots créés dans la forme pré-vue, qui sont utilisés dans les textes de L. ou d’autres auteurs. Nous ne pouvons pas non plus ignorer d’autres mots utilisés aussi abondamment dans un texte aussi court que le KS, afin d’en élargir la connaissance et l’usage.Afin de renforcer l’argumentaire précédent, nous avons souhaité apporter des nouveautés supplémentaires dans le travail d’analyse, par exemple en examinant plusieurs phrases com-posées de mots larramendiens, non pas d’un mais de trois ou quatre mots dans chacune des phrases, créés ou «baptisées» (basquisés), issus de plusieurs sources et diffusés par L. Cet examen nous a permis d’analyser de multiples réseaux lexicaux et de montrer leur impor-tance, car ils réaffirment et augmentent le nombre d’éléments apportées auparavant, prou-vant que Larramendi était bien l’auteur du texte.