Resumen de Coñece-lo mundo baixomedieval hispánico a través dos seus refráns: "los refranes que dizen las viejas tras el fuego"

Manuel José Aguilar Ruiz

• galego

  O obxectivo do presente artigo é destacar brevemente algúns aspectos socioculturais, políticos e económicos da baixa Idade Media do reino de Castela (e, por extensión, nalgúns casos, dos restantes reinos cristiáns peninsulares), extraíbles da fosilización formal de enunciados pluriverbais que coñecemos como refráns. Baséase, primeiro, na consideración do refrán como reflexo, en maior ou menor medida, da sociedade do seu tempo (e tamén de épocas anteriores) e, segundo, como depositario non só do saber tradicional que se transmite de xeración en xeración, senón tamén da cultura socioeconómica, material e ambiental de épocas pretéritas. Para iso emprégase como corpus textual os Refranes que dizen las viejas tras el fuego, unha compilación paremiolóxica de finais do século XV atribuída ó Marqués de Santillana.

• English

  This work aims to study some sociocultural, political and economic aspects of Late Middle Ages in Castilla kingdom (and by extension, some aspects of other Christian kingdoms), which are to be extracted from sayings. First of all, this is based on the conception of sayings as a reflection of society; second, sayings are expected to contain not only traditional knowledge but socioeconomic, material and environmental culture of previous ages. In order to develop this research it is used the text corpora Refranes que dizen las viejas tras el fuego, a compilation of sayings from 15th century, attributed to the Marquess of Santillana.